Napaść na Pomnik Katyński w Niles

W dniu wyborów prezydenckich w USA do wiadomości Polonii chicagowskiej dotarły informacje o uszkodzeniu Pomnika Katyńskiego. Monument ten znajduje się na cmentarzu w Niles, przedmieściu Wietrznego Miasta. Nieznany sprawca wymalował białą farbą na stopniach pomnika napis w języku angielskim: "They are not war heroes. I like people that weren't captured". Oznacza to, że autor wyraża opinię: "nie są bohaterami wojny ci, którzy dali się ująć". Podobne zdanie w trakcie kampanii wyborczej głosił ówczesny kandydat na urząd prezydenta USA, Donald Trump, nawiązując do senatora z Arizony, Johna McCain'a. John McCain jest amerykańskim bohaterem, który ma w swoim życiorysie udział w wojnie wietnamskiej; nie popierał kandydatury Trumpa mimo tych samych republikańskich korzeni. Na miejscu wydarzenia, w Niles, policja sporządziła raport i wydała zalecenia osobom zgłaszającym uszkodzenia. Pomnik Katyński, dzięki staraniom społeczności polonijnej w Wietrznym Mieście wzniesiony został na cześć polskich oficerów zamordowanych na nieludzkiej ziemi w II wojnie światowej. Próba niszczenia, uszkodzenia tego monumentu wpisuje się w szeroko pojęty kontekst wydarzeń istotnych także dla obywateli tego kraju. 8 listopada, to wyborczy wtorek. Nie bez znaczenia był fakt wcześniejszego spotkania Donalda Trumpa, wówczas kandydata na ten najważniejszy urzad w USA z przedstawicielami Polonii w Chicago. Czy sprawca wykonał zlecenie osób trzecich? Kogo, z jakiego powodu, w jakim celu? Pomnik nie jest prawidłowo zabezpieczony, nie ma całodobowego monitoringu ani okresowo działającego urządzenia ochronnego. Polonię stać na postawienie monumentu ale już z zachowaniem bezpieczeństwa bywa trudniej. Dochodzenie w celu wskazania sprawcy/sprawców, to niewątpliwie sprawa policji. Natomiast oczekiwanie na pomoc państwa polskiego w dochodzeniu roszczeń może potrwać. Prace nad przepisami prawa, które pozwolą na skuteczną penalizację podobnych czynów znajdują się na etapie drugiego czytania ustawy. Konieczną jest więc prawidłowa dokumentacja zdarzenia. Opiekunowie Pomnika Katyńskiego mają zapewne na uwadze współpracę nie tylko z policją ale także z polską placówką dyplomatyczną w Chicago. Protesty werbalne w polonijnym radiu to działalność może i pożyteczna ale niestety nie wystarczająca; pojawiają się pytania czy teren nekropolii w Niles jest najbardziej odpowiednim miejscem dla Pomnika Katyńskiego. Jak to bywa w podobnych sprawach, pytać łatwo, trudniej o rzetelne odpowiedzi.

Barbara Marta Żmudka