Listopadowe rocznice

Za nami bieg maratoński w Wietrznym Mieście a w kraju nad Wisłą kolejny, 28. stołeczny Bieg Niepodległości. Impreza ma charakter patriotyczny. Poprzedni bieg ukończyło 12 832 biegaczy. Tym razem zawodnicy otrzymali 15 tysięcy pakietów startowych. Przed głównymi zawodami jeszcze jedna atrakcja, bieg pod hasłem: Mila Niepodległości. Ten symboliczny dystans 1918 metrów pokonają uczniowie klas pierwszych i gimnazjów imienia Marszałka Józefa Piłsudskiego w RP. Przy okazji 98 lat Niepodległej warto przypomnieć słynne przesłanie św. Jana Pawła II o tym, że wolność nie jest nam dana raz na zawsze. Dzień 11 listopada, dla nas żyjących w Wietrznym Mieście zawiera dwie, ważne daty: w USA jest to Dzień Weterana a w Rzeczypospolitej Polskiej, Dzień Niepodległości. Po upływie123 lat niewoli pod 3 zaborami, Polacy ustanowili dzień 11 listopada Świętem Niepodległości. Niektóre tereny Rzeczypospolitej wyzwolone zostały wcześniej. W październiku 1918 r. powstała Polska Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego, a w Zakopanem, Rzeczpospolita Zakopiańska. "Wobec przyjęcia zasad pokojowych prezydenta Stanów Zjednoczonych Wilsona przez państwa rozbiorowe, uważamy się odtąd za obywateli wolnej, niepodległej i zjednoczonej Polski. Tej Polsce winniśmy wierność i posłuszeństwo", to fragment deklaracji, której autorstwo przypisuje się prezesowi zakopiańskiej Organizacji Narodowej, Stefanowi Żeromskiemu. Organizacja Narodowa przejmowała władzę na terenie Zakopanego i okolic, czyli w polskich Tatrach. Gdy rządy w Galicji przejęła Polska Komisja Likwidacyjna, powstałe w Zakopanem władze uznały, że ich misja dobiegła końca, zatem już 16 listopada 1918 roku Rzeczpospolita Zakopiańska przeszła do historii. Stosowano ją z dystansem, podobnie jak honorowe określenie funkcji Stefana Żeromskiego, "prezydenta Rzeczypospolitej Zakopiańskiej". Te pojęcia utrwaliły się w nauce historii. Podobnie jak w latach 1815-1846 a więc przez 31 lat faktycznie istniejąca Rzeczpospolita Krakowska. Podhalanie żyjący w Wietrznym Mieście gromadzą się na rozmaitych posiadach góralskich, zarówno w Domu Podhalan jak i w prywatnych rezydencjach, przygotowują się do obchodów 100-lecia Rzeczypospolitej Polskiej. Wiek Niepodległej będziemy celebrować już za 2 lata, w roku 2018. Wiele mniej znanych informacji o historii góralszczyzny zawiera dokumentacja Sejmów góralskich zgromadzona między innymi w Domu Podhalan, w południowej części Wietrznego Miasta. W ciągu roku mamy informacje o zebraniach, piknikach kół góralskich, wiosną zaproszenia do konkursów koszyczka wielkanocnego, potem wybory zbójnika roku, królowej Podhalan i wiele innych propozycji imprez, nie tylko rozrywkowych. Podhalanie, jako skromni, pracowici i zapobiegliwi, nie chwalą się ani bogactwem historii ani projektami na przyszłość. Jak mawiał jeden z najbardziej znanych, zwiazanych z Podhalem przyjaciół, ks. prof. Józef Tischner: "to, co drugi mówi o mnie, nie jest nigdy całkowitą nieprawdą".

Barbara Marta Żmudka